101. Allahın ayələri sizə oxunduğu halda və
Onun Rəsulu sizin aranızda ola-ola necə küfr edirsiniz?! Kim Allaha sığınsa, doğrudan
da, doğru yola hidayət olunmuşdur.
102. Ey iman gətirənlər, Allahdan Ona layiq
olan tərzdə qorxun və yalnız müsəlman olaraq ölün.
103. Və hamılıqla Allahın ipindən (dindən, kitabdan
və vəhyi gətirənlərdən) möhkəm yapışın və parçalanmayın. Allahın sizin barənizdə
bir-birinizlə düşmən ikən qəlbləriniz arasında ülfət yaratdığı zamandakı nemətini
xatırlayın ki, Onun neməti sayəsində bir-birinizlə qardaş oldunuz. Həmçinin siz
od uçurumunun astanasında idiniz, sizi ondan xilas etdi. Allah Öz (tovhid, qüdrət
və hikmət) nişanələrini sizin üçün bu cür bəyan edir ki, bəlkə hidayət olasınız.
104. Gərək sizdən (aranızda) (insanları) xeyir
işə dəvət edən, yaxşı işə buyuran və pisliklərdən çəkindirən bir dəstə olsun. Məhz
onlardır nicat tapanlar!
105. (Yəhudi və xristianların) parçalanan və
aşkar dəlillər gəldikdən sonra ixtilafa düçar olan kəslər(i) kimi olmayın. Onlar
üçün böyük bir əzab vardır.
106. Bəzi üzlərin ağ və bəzi üzlərin qara olacağı
gündə! Üzləri qara olanlara gəldikdə (onlara deyiləcək): «İman gətirdikdən sonra
kafir oldunuz?! Elə isə küfr etdiyiniz şeyin müqabilində dadın bu əzabı!»
107. Üzləri ağ olanlara gəldikdə isə, (onlar)
Allahın rəhmətindədirlər və orada əbədi qalacaqlar.
108. Bunlar (axirət aləminin hekayətləri), Allahın
ayələridir ki, onları haqq və doğru olaraq sənə oxuyuruq. Allah əsla aləmdəkilərə
zülm (etmək) istəmir.
109. Göylərdə və yerdə olanlar (onların özləri
də daxil olmaqla) Allahın həqiqi mülküdür. (Çünki yaratmaq, qorumaq, idarə etmək
və aradan aparmaq, bunların hamısı Onun istək və iradəsinin təsiri altındadır.)
Və (varlıq aləminə aid olan) bütün işlər Ona tərəf qaytarılacaqdır.
110. Siz (müsəlmanlar), (Allah tərəfindən dünyanın)
insanlar(ın)a zahir olmuş ən yaxşı ümmətsiniz, bəyənilən işə əmr edir və çirkin
işdən çəkindirirsiniz və Allaha (nazil etdiyi şeylərdə) iman gətirirsiniz. Əgər
kitab əhli də iman gətirsəydi, əlbəttə onlar üçün daha yaxşı olardı. Onların bəzisi
mömin və çoxu itaətsizdirlər.
111. Onlar (yəhudilər və xristianlar) sizə azacıq
əziyyətdən savayı əsla ziyan vura bilməzlər. Əgər sizinlə döyüşsələr, sizə arxa
çevirərlər (dönüb qaçarlar), sonra kömək olunmazlar.
112. Harada tapılsalar (İslam baxımından) onlara
– Allah tərəfindən olan bir ip(ə İslamı qəbul etməyə) və ya camaat tərəfindən olan
bir ip(ə müsəlmanların himayəsinə sığınmaları) istisna olmaqla - zillət və xarlıq
(damğası) vurulmuşdur. Onlar Allahın qəzəbinə tərəf dönüb Onun qəzəbinə layiq olublar
və onlara (etiqadi, əxlaqi, əməli və ictimai) fəqirlik və bədbəxtlik (damğası) vurulmuşdur.
Bu ona görədir ki, onlar həmişə Allahın ayələrinə kafir olur və Allahın peyğəmbərlərini
nahaq yerə öldürürdülər. Bunun səbəbi günah etmələri və həmişə həddi aşmalarıdır.
113. Onların hamısı bir deyil. Kitab əhlindən
əməli doğru olan bir dəstə vardır ki, onlar gecə vaxtları (Allaha) boyun əyib səcdə
edərək Allahın ayələrini oxuyurlar.
114. Onlar Allaha və axirət gününə iman gətirir,
bəyənilən işə əmr edir, nalayiq işdən çəkindirir və xeyir işlərə tələsirlər. Onlar
ləyaqətlilərdəndirlər.
115. Onlar etdikləri heç bir xeyir iş üçün əsla
mükafatsız qalmazlar. Allah təqvalıları(n halını) biləndir.
116. Şübhəsiz, kafirlərin nə malları və nə də
övladları onlardan Allah(ın əzabın)dan heç bir şeyi əsla dəf etməyəcəkdir. Onlar
od əhlidirlər və orada əbədi qalacaqlar.
117. Onların bu dünya həyatında (İslamla düşmənçilik
yolunda, yaxud riyakarlıqla və ya hər hansı bir xeyir işdə) xərclədikləri malların
misalı özünə zülm etmiş bir dəstənin əkinlərinə (cəza olaraq) əsən və onu məhv edən
çox soyuq külək kimidir. Allah onlara zülm etməyib, lakin onlar özlərinə zülm edirlər.
118. Ey iman gətirənlər, özünüzdən başqasını
özünüzə sirdaş dost etməyin. Onlar sizin barənizdə heç bir fitnə-fəsaddan çəkinmir
və əziyyətə düşməyinizi çox istəyirlər. Düşmənçilik (elə) ağızlarından (sözlərindən)
bəllidir və sinələrində gizlətdikləri daha böyükdür. Əgər düşünürsünüzsə, biz sizin
üçün (onların halının) nişanələri(ni) bəyan etdik.
119. Budur, sizin bütün (səmavi) kitablara
(hətta onların kitabına) imanınızın olmasına (onların isə sizin kitabınıza imanlarının
olmamasına) baxmayaraq onları sevən (yenə də) sizsiniz və onlar sizi sevmirlər.
Sizinlə görüşdükləri zaman «iman gətirdik» deyirlər. Bir-birləri ilə xəlvətə çəkildikləri
zaman isə, sizə qarşı olan qəzəblərinin çoxluğundan barmaqlarının ucunu gəmirirlər.
De: «Acığınızdan ölün! Həqiqətən Allah ürəklərdə olanı biləndir.»
120. Sizə bir xeyir və yaxşılıq yetişdikdə,
(bu) onların halını pisləşdirər, pislik və narahatçılıq yetişdikdə isə ona şad olarlar.
Əgər səbr etsəniz və təqvalı olsanız, onların hiylələri sizə heç bir ziyan yetirə
bilməz. Həqiqətən Allah onların etdiklərini (elm və qüdrəti ilə) əhatə etmişdir.
121. Və (yada sal) o zaman(ı) ki, möminləri
döyüş üçün düşərgələrdə yerləşdirdiyin halda (Ühüd döyüşündə) sübh çağı öz əhlindən
(ailəndən) ayrıldın. Allah həmişə (danışıqlarınızı) eşidən və (fikirlərinizi) biləndir.
122. O zaman sizdən iki dəstə süstlük və zəiflik
göstərmək (və yolun yarısından ayrılaraq qayıtmaq) istədi halbuki, Allah onların
köməkçisi və yardımçısı idi (və elə buna görə də onları bu fikirdən daşındırdı).
Möminlər gərək yalnız Allaha təvəkkül etsinlər.
123. Həqiqətən, Allah sizə Bədr (döyüşün)də
gücsüz və pənahsız olduğunuz halda kömək etdi. Buna görə də Allahdan qorxun ki,
bəlkə şükr edəsiniz.
124. O zaman möminlərə «Rəbbinizin (göydən)
endirilmiş üç min mələklə sizə kömək etməsi bəsiniz deyilmi?!» deyirdin.
125. Bəli, əgər səbr etsəniz və təqvalı olsanız
və onlar həmin tezliklə və haray-həşirlə sizə üz tutsalar (hücum etsələr), Rəbbiniz
sizə nişanə qoyulmuş beş min mələklə kömək edər.
126. Allah bunu (kömək vədəsini və mələklərin
göndərilməsini) yalnız sizə müjdə olaraq və qəlblərinizin onunla rahatlıq tapması
üçün etdi (çünki, adətən qəlblər əsas səbəbkara və amilə deyil, zahirdə görünən
səbəb və vasitələrə yönəlir). Kömək və yardım yalnız yenilməz qüdrət və hikmət sahibi
olan Allah tərəfindəndir (çünki bütün səbəblərin səbəbkarı və amili Onun istəyidir).
127. (Və həmçinin bu qələbəni nəsib etdi) ki,
kafirlərin bəzisinin kökünü kəssin və ya onları naümid geri qayıtmaları üçün əzsin.
128. Onların heç bir işi sənin əlində deyil.
(Allah) ya onlara nəzər salaraq tövbə etmələrinə kömək edər, ya da onlara (bu dünyada
möhlət, axirətdə isə) əzab verər. Çünki onlar zalımdırlar. (Bu dörd işin hamısı
Allaha aiddir və sənin vəzifən yalnız Onun əmrlərini çatdırmaq və əmri yerinə yetirməkdir.)
129. Göylərdə və yerdə olanlar (onların özləri
də daxil olmaqla) Allahın həqiqi mülküdür (çünki yaratmaq, qorumaq, idarə etmək
və aradan aparmaq, bunların hamısı Onun əlindədir). İstədiyini (və layiq bildiyini)
bağışlayır və istədiyinə (bütün dəlillər təqdim olunub qurtardıqdan sonra) əzab
verər. Allah çox bağışlayan və mehribandır.
130. Ey iman gətirənlər, artıq və bir neçə qat
gəlir olan sələmi yeməyin və Allahdan qorxun, bəlkə nicat tapasınız.
131. Kafirlər üçün hazırlanmış oddan çəkinin.
132. Allaha və Onun peyğəmbərinə itaət edin,
bəlkə rəhm olunasınız.
133. Rəbbiniz tərəfindən olan bağışlanmaya və
genişliyi göylər və yer (qədər) olan (və) təqvalılar üçün hazırlanmış Cənnətə doğru
tələsin.
134. (Təqvalılar) həmin o kəslər(dirlər) ki,
mallarını rifah və şadlıqda, mallarında və hallarında (maddi və mənəvi) yoxsulluqda
xərcləyirlər, qəzəblərini udan və camaat(ın xətaların)dan keçənlərdirlər. Allah
yaxşılıq edənləri sevir.
135. Və o kəslər ki, çirkin bir iş (böyük günah)
gördükdə və ya (kiçik bir günahla) özlərinə zülm etdikdə, Allahı yada salar və günahları
üçün bağışlanmaq istəyərlər. Günahları Allahdan başqa kim bağışlaya bilər? Və onlar
etdikləri işdə bilərəkdən israr etməzlər.
136. Onların mükafatları öz Rəbbi tərəfindən
bağışlanmaq və (ev və ağaclarının) altından çaylar axan cənnətlərdir. Orada əbədi
qalacaqlar. Bu əməl sahiblərinin mükafatı necə də gözəldir!
137. Əlbəttə, sizdən öncə ilahi ənənəyə (Allahın
dəyişməz ənənəvi qanunlarına) əsasən (kütləvi məhv etmələr kimi) bir sıra hadisələr
ötüb keçmişdir. Odur ki, yer üzündə gəzib-dolanın və təkzib edənlərin aqibətinin
necə olmasına baxın.
138. Bu (Qur’an), insanlar üçün (həqiqətlərə)
aydınlıq gətirən və təqvalılar üçün başdan-başa hidayət və nəsihətdir.
139. Heç vaxt (düşmən qarşısında) süstləşməyin
və (düçar olduğunuz bəlalara görə) kədərlənməyin ki, əgər (həqiqi) mömin olsanız
siz üstünsünüz.
140. Əgər (Ühüd döyüşündə) sizə yara və zərər-ziyan
dəydisə (Bədr döyüşündə də) o biri dəstəyə onun kimi yara və zərər-ziyan dəydi.
Biz bu (qələbə və məğlubiyyət) günləri(ni daha kamil bir quruluşun xeyiri,) Allahın
iman gətirənləri üzə çıxarması (və Onun əzəli elminin xarici aləmdə gerçəkləşməsi)
üçün, həmçinin sizin aranızdan (axirətdə insanların əməllərinə şahid durmaq üçün)
şahidlər götürmək üçün insanların arasında növbə ilə dolandırırıq. Allah zalımları
sevmir.
141. Və həmçinin iman gətirənləri xalis etmək
və saflaşdırmaq, kafirləri tədriclə məhv etmək üçün!
142. Yoxsa Allah aranızdan cihad edənləri və
səbirliləri məlum etməmiş (üzə çıxarmamış və Onun əzəli elmi xaricdə gerçəkləşməmiş)
Cənnətə daxil olacağınızı güman edirsiniz?!
143. Şübhəsiz, siz ölümlə qarşılaşmamışdan qabaq
onu arzulayırdınız (möminlər Ühüd müharibəsindən qabaq şəhid olmağı arzulayırdılar).
Beləliklə, həqiqətən (Ühüd müharibəsində) ona baxdığınız halda gördünüz onu! (Bəs
onda sarsıntı və döyüşdən qaçmaq nə üçündür?)
144. Muhəmməd (səlləllahu əleyhi və alihi və
səlləm) yalnız bir peyğəmbərdir ki, ondan öncə (də) peyğəmbərlər gəlib getmişlər.
Buna görə də əgər o ölsə və ya öldürülsə, siz öz keçmişinizə qayıdacaqsınız (əqidələrinizdən
əl çəkəcəksiniz)?! Öz keçmişinə qayıdan şəxs Allaha heç bir ziyan vurmaz. Allah
tezliklə şükr edənləri mükafatlandıracaqdır.
145. Heç kəsin Allahın əzəli istək və əmri olmadan
ölməsi mümkün deyildir. (Hər bir canlının ölümü) müəyyən olunmuş, vaxtlı bir yazıdır.
Kim (öz səylərindən) dünya mükafatı istəsə, ondan ona verərik və kim axirət mükafatı
istəsə, ona ondan verərik. Şükr edənləri tezliklə mükafatlandıracağıq.
146. Nə çox peyğəmbərlər ki, onlarla birlikdə
çoxlu ilahi şəxsiyyətlər vuruşmuşlar. Beləliklə onlar Allah yolunda düçar olduqları
şey müqabilində süstləşərək zəifləmədilər və əyilərək təslim olmadılar. Allah səbirliləri
sevir.
147. (Döyüşün şiddətli anlarında) onların dedikləri
söz yalnız bu idi ki: «Ey Rəbbimiz! Bizim günahlarımızı və işimizdəki israfçılığımızı
bağışla, qədəmlərimizi möhkəmləndir və bizə kafir dəstəyə qarşı kömək et.»
148. Beləliklə, Allah onlara bu dünyanın mükafatını
və axirətin gözəl mükafatını əta etdi. Allah yaxşılıq edənləri sevir.
149. Ey iman gətirənlər, əgər kafirlərə itaət
etsəniz, sizi geriyə (cahiliyyət dövrünün küfr və nadanlığına) qaytararlar, beləliklə
də ziyana uğrayarsınız.
150. (Onlar sizə kömək edən və həmçinin itaətə
layiq deyildirlər,) əksinə sizin yardımçınız Allahdır və O, kömək edənlərin ən yaxşısıdır.