51. Və (yadınıza salın) o zaman(ı) ki, Musa
ilə qırx gecə vədələşdik (ki, həmin müddət ərzində Tur dağında Tövratı ona vəhy
edək). Həmin vaxt siz ondan (o getdikdən) sonra buzova ibadət etməyə başladınız
və həmin halda zalım idiniz.
52. Həmin vaxt, o işdən sonra sizi əfv etdik
ki, bəlkə şükr edəsiniz.
53. Və (yadınıza salın) o zaman(ı) ki, Musaya
(səma) kitab(ı) və (haqqı batildən) ayıran verdik ki, bəlkə hidayət olunasınız.
54. Və (yadınıza salın) o zaman(ı) ki, Musa
öz qövmünə dedi: «Ey mənim qövmüm, həqiqətən, siz buzova sitayiş etməklə özünüzə
zülm etdiniz. Odur ki, Yaradanınıza tərəf (qayıdaraq) tövbə edin və özünüzü öldürün
(tövbə və zahidliklə öz nəfsi istəklərinizi öldürün. Yaxud günahsızlar buzova sitayiş
edənləri öldürsünlər) ki, bu əməl Yaradanınızın yanında sizin üçün daha yaxşıdır.»
Beləliklə (belə etdikdən sonra), Allah sizə nəzər saldı və sizin tövbənizi qəbul
etdi, (çün)ki O, çox tövbə qəbul edən və mehribandır.
55. Və (yadınıza salın) o zaman(ı) ki, dediniz:
«Ey Musa, Allahı aşkar surətdə görməyincə, sənə əsla iman gətirməyəcəyik.» Beləliklə,
gözünüz baxa-baxa sizi ildırım vurdu.
56. Ölümünüzdən sonra sizi (yenidən) diriltdik
ki, bəlkə şükr edəsiniz.
57. Və (Sina səhrasında sərgərdan qaldığınız
zaman) buluddan başınız üzərində kölgəlik düzəltdik və sizə «mənn» (bir növ ağac
şirəsindən hazırlanmış yemək) və bildirçin endirdik (və dedik:) «ruziniz etdiyimiz
pak təamlardan yeyin.» Onlar (itaətsizlik və naşükürlük etməklə) Bizə zülm etmədilər,
lakin özlərinə zülm edirdilər.
58. Və (yadınıza salın) o zaman(ı) ki, dedik:
«Bu şəhərə (Beytül-Müqəddəsə) daxil olun və oranın istədiyiniz yerindən bolluca
yeyin və bu qapıdan (şəhərin, ya Məscidül-Əqsanın qapısından) səcdə halında daxil
olun və «(ilahi, bizim istəyimiz) günahların tökülməsidir» deyin ki, sizin səhvlərinizi
bağışlayaq. Biz yaxşı iş görənləri(n savabını) artıracağıq.
59. Lakin zülm edənlər (Allahın kəlamını) onlara
deyiləndən başqa şəkilə saldılar (məsələn, günahların bağışlanmasını istəmək əvəzinə
buğda istədilər). Biz də zülm edənlərə itaətdən çıxdıqlarına görə göydən əzab nazil
etdik.
60. Və (yadınıza salın) o zaman(ı) ki, Musa
öz qövmü üçün su istəyəndə (ona) «əsanı o daşa vur» dedik. Beləliklə, ondan (Yəqubun
nəslindən olan on iki qəbilə üçün) on iki çeşmə qaynadı. Hər bir dəstə özünün su
içmək yerini tanıdı (və dedik): «Allahın ruzilərindən yeyin, için və bu yer üzündə
fəsad törədən olaraq hərəkət etməyin.»
61. Və (yadınıza salın) o zaman(ı) ki, dediniz:
«Ey Musa, biz bir cür yeməyə heç cür dözməyəcəyik. Buna görə də bizim barəmizdə
öz Rəbbini çağır ki, bizim üçün yerin bitirdiyi şeylərdən – göyərti, xiyar, sarımsaq,
mərcimək və soğan çıxarsın.» Musa dedi: «Siz daha yaxşının yerinə alçaq şey istəyirsiniz?
(İndi ki, belədir) bir şəhərə (şəhərlərdən birinə) gedin ki, istədiyiniz şeylər
sizin üçün hazırdır». Və onlara (alınlarına həqirlik,) xarlıq və möhtaclıq damğası
vuruldu və Allahın qəzəbinə layiq oldular. Bu (xarlıq) ona görə idi ki, onlar həmişə
Allahın nişanələrinə kafir olur və Allahın peyğəmbərlərini haqsız yerə öldürürdülər.
Bu (küfr və peyğəmbərlərin öldürülməsi isə) ona görə idi ki, onlar itaətsizlik edir
və həmişə öz hədlərini aşırdılar.
62. Şübhəsiz, (İslama) iman gətirənlər, yəhudilər,
xaçpərəstlər və sabiilər (Nuhun və ya Yəhyanın ardıcılları), (bu dəstələrdən) hər
kim (öz peyğəmbərlərinin əsrində) Allaha və axirət gününə iman gətirsə və yaxşı
işlər görsə, onlar üçün Rəbbi yanında hallarına münasib sabit mükafat vardır. Onlara
(Qiyamət günü) nə bir qorxu var, nə də qəmgin olarlar.
63. Və (yadınıza salın) o zaman(ı) ki, sizdən
əhd-peyman aldıq və Tur dağını başınızın üzərinə ucaltdıq (və dedik): «(Tövratın
ayələrindən) sizə verdiklərimizi əzmlə, möhkəm iradə ilə qəbul edin və orada olanları
(əməl etmək üçün) xatırlayın, bəlkə təqvalı olasınız».
64. Həmin vaxt, ondan sonra siz (öz əhd-peymanınızdan
və deyilənləri qəbul etməkdən) üz döndərdiniz. Əgər Allahın sizə lütf və mərhəməti
olmasaydı (sizə tövbə etməyi nəsib etməsəydi), mütləq zərər çəkənlərdən olardınız.
65. Və əlbəttə, siz içərinizdən şənbə günü
(Allahın əmrindən) çıxanları (və həmin günü balıq tutanları) tanıdınız. Biz onlara
dedik: «Meymun və (Bizim dərgahımızdan) qovulmuşlar olun!» (Onların bu cür olmalarını
istədik, elə bu cür də oldular.)
66. Beləliklə, Biz o cəzanı (həmin dövrdə) olanlar
və sonrakı nəsillər üçün ibrətamiz bir cəza və təqvalılar üçün öyüd-nəsihət etdik.
67. Və (yadınıza salın) o zaman(ı) ki, Musa
öz qövmünə dedi: «Allah sizə (naməlum şəxsin qatilinin kimliyinin bilinməsi üçün)
dişi bir inək kəsməyinizi əmr edir». Dedilər: «Bizi məsxərə edirsən?!» Dedi: «Nadanlardan
olmaqdan Allaha pənah aparıram.» (Çünki, məsxərə etmək nadanların işidir.)
68. Dedilər: «Bizə görə Rəbbini çağır, o dişi
inəyin necəliyini (və onun neçə yaşında olmalı olduğunu) bizə aydınlaşdırsın»? Dedi:
«O deyir ki, həmin dişi inək nə işdən düşmüş qoca, nə də heç işləməmiş cavandır,
bunların ikisinin arasındadır. Odur ki, sizə əmr olunanı yerinə yetirin!»
69. Dedilər: «Bizə görə Rəbbini çağır, onun
rənginin necəliyini bizə aydınlaşdırsın.» Dedi: «Rəbbiniz deyir ki, o, görənlərə
xoş gələn xalis tünd sarı rəngli bir inəkdir.»
70. Dedilər: «Bizə görə Rəbbini çağır, onun
hansı inək olduğunu bizə aydınlaşdırsın. Həqiqətən, bu inək (onun necəliyi) bizə
qaranlıq qalıb və əlbəttə, Allah istəsə, biz doğru yolu tapanlardanıq.»
71. Dedi: «Rəbbiniz deyir ki, o, yer şumlamaq
və əkin yerini suvarmaq üçün ram olmayan dişi bir inəkdir, sağlamdır (nə bir nöqsanı
var və nə də bir iş görüb) və onda əsl rənginə zidd olan rəng ləkəsi yoxdur.» Dedilər:
«İndi (bu məsələ barəsində) həqiqəti gətirdin». Beləliklə, onun (inəyin) başını
kəsdilər, (hərçənd ki,) elə etməyə razı deyildilər.
72. Və (yadınıza salın) o zaman(ı) ki, bir nəfəri
öldürüb, onun (qatili) barəsində mübahisəyə başladınız və Allah, gizlətdiyinizi
aşkar etmək istəyirdi.
73. Buna görə də dedik: «(Kəsilmiş inəyin) üzvlərinin
bir parçasını ona (öldürülmüş şəxsin bədəninə) vurun (ki, dirilərək öz qatilini
tanıtdırsın).» Allah ölüləri bu cür dirildir və Öz (tovhid və qüdrət) nişanələrini
sizə göstərir ki, bəlkə düşünəsiniz.
74. Sonra, onun (möcüzələrin) ardınca sizin
qəlbləriniz sərtləşdi, daş parçaları kimi və ya ondan da bərk oldu. Çünki (Musanın
daşı və bulaqların daşları kimi) bəzi daşlar var ki, onlardan çaylar qaynayır, bəziləri
parçalanır və içindən su sızır və bəziləri Allahın (yaradarkən təbiətlərində qoyduğu)
qorxusundan (dağlardan) tökülür. (Varlıqların Allahın iradəsindən təsirlənmələri
onların fitri qorxu və itaətləridir. Məqsəd budur ki, daşlar təsirlənir, amma onların
qəlblərində Allahın iradəsinə təslim halı gözə çarpmır.) Allah sizin etdiklərinizdən
xəbərsiz deyildir.
75. (Siz müsəlmanlar) onların (yəhudilərin)
sizə (sizin dininizə) iman gətirmələrinə göz dikirsiniz, halbuki, onların bir dəstəsi
(onların alimlərinin bəziləri, tarix boyu) Allahın kəlamını eşidir, lakin barəsində
düşünüb başa düşdükdən sonra (öz dünyəvi məqsədlərinə görə) onu bilərəkdən (işlərinin
çirkinliyini bilə-bilə) təhrif edirdilər.
76. İman gətirənlərlə görüşdükləri zaman «biz
iman gətirdik» deyirlər. Bir-birləri ilə xəlvətə çəkildikdə isə (bir-birlərinə)
«Allahın (Tövratın ayələrindən elmini) sizə açıqladığını (İslam peyğəmbərinin sifətlərini
və onun doğruluğunu bəyan edən ayələri) nə üçün onlara (müsəlmanlara) söyləyirsiniz
ki, həmin hökmləri Rəbbinizin yanında sizə qarşı (dəlil) gətirsinlər (və qələbə
çalsınlar)? Heç düşünmürsünüz?!» deyirlər.
77. Məgər onlar bilmirlər ki, Allah onların
gizlətdiklərini də, aşkar etdiklərini də bilir?!
78. Onların bəziləri kitabdan (Tövratdan, bir
ovuc) boş xəyal və puç arzulardan başqa bir şey bilməyən savadsızlardır və onlar
(kitabın hökmləri barəsində) yalnız zənn və gümana malikdirlər.
79. Buna görə də vay olsun o kəslərin halına
ki, azacıq bir qazanc əldə etmək üçün öz əlləri ilə bir yazı yazıb, sonra «bu, Allah
tərəfindəndir» deyirlər. Əlləri ilə yazdıqlarına görə vay olsun onlara və vay olsun
onlara (bu təhrifin müqabilində) əldə etdiklərinə görə!
80. Və dedilər: «Cəhənnəm odu bizi bir neçə
gündən (dədə-babalarımızın buzova ibadət etdikləri günlərin sayından) artıq yandırmaz».
De: «Allah tərəfindən bir əhd-peyman almısınız – ki, Allah da heç vaxt öz əhd-peymanına
xilaf çıxmaz – yoxsa Allaha qarşı bilmədiyinizi söyləyirsiniz?!»
81. Bəli, (sizə, uzun sürən bir əzab gələcək,
çünki) kim pis iş görsə və günahı (təkrar nəticəsində) onun bütün vücudunu (imanının
aradan getməsi həddinə kimi) əhatə etsə, belə şəxslər Cəhənnəm əhlidirlər və orada
həmişəlik qalacaqlar.
82. İman gətirən və yaxşı işlər görən kəslər
isə Cənnət əhlidirlər və orada əbədi qalacaqlar.
83. Və (yadınıza salın) o zaman(ı) ki, İsrail
övladlarından «heç vaxt Allahdan qeyrisinə ibadət etməyin, ata-analarınıza, yaxınlarınıza,
yetimlərə və yoxsullara yaxşılıq edin, insanlarla xoş dillə danışın, namaz qılın
və zəkat verin» (deyə) əhd-peyman aldıq. Sonra az bir qisminizdən başqa, hamınız
üz döndərdiniz. Siz (zatən) dönüksünüz.
84. Və (yadınıza salın) o zaman(ı) ki, sizdən
«bir-birinizin qanını tökməyin, bir-birinizi öz evlərinizdən çıxarmayın!» (deyə)
əhd-peyman aldıq. Sonra (siz öz əhd-peymanınızı) etiraf etdiniz və ona şahidsiniz.
85. (Lakin) yenə elə bir-birinizi öldürən, özünüzdən
olan bir dəstəni onlara qarşı bir-birinizə günah və itaətsizlik üzündən kömək etməklə
öz yurdlarından (qovub) çıxaran və (bununla belə) onlar əsir halında sizin yanınıza
gələndə fidyə verərək onları azad edən də elə sizsiniz, halbuki onları (müharibəyə)
çıxartmaq sizə (elə əvvəldən) haram idi. Deməli siz kitabın (Tövratın hökmlərinin)
bir hissəsinə iman gətirib, digər bir hissəsinə kafir olursunuz?! (Müharibə etmək
və qovub-çıxarmağın haram olmasını rədd, öz dindaşlarınızın azad edilmələrinin vacibliyini
isə qəbul edirsiniz?!) Buna görə də, sizdən belə iş görənlərin cəzası dünyada xarlıq
və zillətdən başqa bir şey deyildir. Qiyamət günü isə (onlar) ən şiddətli bir əzaba
tərəf qaytarılacaqlar. Allah, etdiklərinizdən xəbərsiz deyildir.
86. Onlar bu dünya həyatını axirətin bahasına
almış kəslərdir. Odur ki, (axirətdə) onların əzabı əsla yüngülləşməyəcək və onlara
(heç bir) kömək də olunmayacaqdır.
87. Həqiqətən, Biz Musaya (səma) kitab(ı) verdik
və ondan sonra bir-birinin ardınca peyğəmbərlər göndərdik. Məryəm oğlu İsaya aydın
dəlillər əta etdik və onu Ruhul-Qudusla qüvvətləndirdik. Bəs nə üçün hansısa bir
peyğəmbər sizə ürəyinizə yatmayan bir şey gətirəndə təkəbbür göstərdiniz, bir dəstəni
təkzib edir, bir dəstəni isə öldürürdünüz?!
88. Və dedilər: «Bizim qəlblərimiz (fitri olaraq
sənin sözlərini dərk etməkdən) örtülüdür». (Belə deyil,) əksinə, Allah onları küfrlərinin
müqabilində Öz rəhmətindən uzaqlaşdırıb. Buna görə də az iman gətirirlər (səma kitablarının
müştərək yerlərinə və ya öz nəfsi istəklərinə uyğun olanlara iman gətirirlər).
89. Elə ki, onlara Allah tərəfindən əllərində
olanı (Tövratı) təsdiq edən bir kitab (Qur’an) gəldi, onlar bundan əvvəl həmişə
özlərinin (həmin kitabı gətirəcək peyğəmbər vasitəsi ilə) kafirlər üzərində qələbələrindən
xəbər verdikləri halda (bütün bunlara baxmayaraq), bildikləri şey onlara gələn zaman
ona küfr etdilər. Odur ki, Allahın lənəti olsun kafirlərə!
90. Özlərini satdıqları şey - Allahın Öz lütfü
ilə istədiyi bəndəsinə (kitab) nazil etməsinə paxıllıq etdikləri üçün Onun nazil
etdiyinə kafir olmaları - nə qədər də pis bir şeydir. Beləliklə, onlar (Allah tərəfindən)
qəzəb üstündən qəzəbə düçar oldular. Kafirlər üçün xaredici bir əzab vardır.
91. Onlara «Allahın nazil etdiyinə (Qur’ana)
iman gətirin» deyildikdə, «biz özümüzə göndərilənə (Tövrata) iman gətiririk» deyərlər.
Ondan (Tövratdan) sonrakına kafir olurlar, halbuki o, haqq və əllərindəkinin təsdiq
edənidir. De: «Əgər sizin (Tövrata) imanınız varsa, bəs nə üçün bundan əvvəl (bütün
tarixiniz boyunca) Allahın peyğəmbərlərini öldürürdünüz?!»
92. Həqiqətən Musa sizə möcüzələr və açıq-aydın
dəlillər gətirdi, lakin siz ondan (o, Tur dağına getdikdən) sonra (özünüzə və Allahın
ayələrinə qarşı) zülm edərək buzova sitayiş etməyə başladınız.
93. Və (yadınıza salın) o zaman(ı) ki, sizdən
əhd-peyman aldıq və Tur dağını başınız üzərinə qaldırdıq (və dedik): «(Tövratın
ayələrindən) sizə verdiklərimizi ciddiyyətlə öyrənin, eşidin və qəbul edin.» Onlar
(dilləri ilə) «eşitdik», (qəlbləri ilə isə) «itaətsizlik etdik» dedilər və küfrlərinə
görə buzovun məhəbbəti onların qəlblərində möhkəmləndi. De: «Əgər möminsinizsə
(və buzova pərəstiş etməyi, peyğəmbərləri öldürməyi və təkzib etməyi sizə imanınız
əmr edirsə), onda imanınızın sizə əmr etdiyi şey nə qədər də pisdir!»
94. De: «Əgər Allah yanında olan axirət evi
başqa insanlara deyil, yalnız sizə məxsusdursa, əgər doğruçusunuzsa onda ölümü arzulayın.»
95. Onlar özlərindən qabağa göndərdikləri şeylərə
(pis əməllərinə) görə, ölümü əsla arzulamazlar. Allah zalımların (halından) xəbərdardır.
96. Əlbəttə (ki,) sən onları (uzun) ömür sürməyə
bütün insanlardan – hətta (Allaha) şərik qoşanlardan – həris görərsən! Onların hər
biri min il yaşamaq istəyər, halbuki, həmin uzun ömür onu (Cəhənnəm) əzab(ın)dan
uzaqlaşdıran deyildir. Allah onların etdiklərini görəndir.
97. («Cəbrailə düşmənik və buna görə də səni
qəbul etmirik» – deyən yəhudilərin cavabında) de: «Cəbrailə düşmən olan kəs (əslində
Allahın düşmənidir, çünki) o, Qur’anı sənin qəlbinə Allahın əmri (və ya əzəli iradəsi)
ilə ondan qabaq olan (səmavi kitab)ların təsdiq edicisi və möminlər üçün hidayət
və müjdə olaraq nazil edib.»
98. Kim Allah, Onun mələkləri, peyğəmbərləri,
Cəbrail və Mikail ilə düşmən olsa (kafirdir və) şübhəsiz Allah da kafirlərə düşməndir.
99. Həqiqət budur ki, Biz sənə aydın və aydınlıq
gətirən ayələr nazil etdik və onlara ancaq fasiqlər kafir olarlar.
100. Nə üçün onlar nə vaxt (Allah və Onun peyğəmbərləri
ilə) əhd bağlayıblarsa, onların bir dəstəsi onu pozub?! (Bunlar nəinki əhdi pozurlar,)
hətta əksəriyyəti iman gətirmir.